Polska nie leży tylko w Polsce, ale leży w całym świecie i nie tylko w Europie […],
ponieważ sprawy, które toczą się w Polsce, mają znaczenie światowe.
Jan Paweł II, Posiedzenie Rady Głównej Episkopatu Polski, Jasna Góra, 5.06.1979
Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski ze względu na osobowość papieża, ale także pytanie, jaki przyjmie model współpracy z władzami w Polsce, cieszyła się niezwykłym zainteresowaniem społeczeństw i mediów na całym świecie. W dniu 5 czerwca 1979 roku podczas wizyty na Jasnej Górze odbyło się posiedzenie Rady Głównej Episkopatu Polski, na którym obecny był także Ojciec Święt. Historycy uznają treść protokołu z tego spotkania za modelowy przykład diagnozy sytuacji Polski i świata tamtego okresu. Lektura tego dokumentu pozwala zobaczyć, jak bardzo dojrzała i usystematyzowana była wizja Jana Pawła II odnośnie do kroków milowych, które należy wykonać, by zminimalizować wpływy systemu komunistycznego nie tylko w ojczyźnie papieża, ale również w krajach ościennych. Jan Paweł II nakreślił założenia polityki wschodniej Stolicy Apostolskiej oraz przedstawił stanowisko Kościoła wobec najważniejszych kwestii społeczno-politycznych. Podczas tego spotkania padły ważne dla dalszego przebiegu pontyfikatu słowa1:
Musimy sobie zdać wspólnie sprawę u początku tej rozmowy, że Polska nie leży tylko w Polsce, ale leży w całym świecie i nie tylko w Europie. […] sprawy, które toczą się w Polsce, mają znaczenie światowe.
Jeśli chodzi o perspektywy świata, to w tej chwili dużo mówi się o obudzeniu potrzeby ducha, o potrzebie novum sacrum. […] To rozbudzenie „sacrum” idzie przez świat, idzie przez młodzież, ze wszystkich stron.
Za 10 lat będzie tysiąclecie chrztu Rusi kijowskiej. Chcemy się do tego przygotowywać przez 10 lat. […] Ukraińcy powinni czuć się dowartościowani. Ktoś bowiem powiedział o nich ich historyczną prawdę. Kościół nie ma prawa odbierać im historycznej prawdy o nich w imię ekumenizmu. Tak samo krzyczące pod adresem Rosji, jak i Rumunii jest zniszczenie Kościoła unickiego, zniszczenie administracyjne.
Cały Zachód jest obciążony kompleksami, wielorakimi kompleksami przeciwstawienia się. Jest w pewnym sensie ideologicznie rozłożonym. Zaczyna się obecnie trochę wydobywać. Myślę, że cała ta inicjatywa parlamentu europejskiego, jednoczenia się Europy jest po to, żeby się z tego kompleksu wydobyć.
Spotkanie członków Episkopatu Polski z Janem Pawłem II na Jasnej Górze oraz bilans pielgrzymki przygotowany przez kard. Stefana Wyszyńskiego wyraźnie pokazały, jak wielką rolę odegrał Prymas Tysiąclecia w tworzonej przez papieża koncepcji międzynarodowego porządku opartego na ochronie praw człowieka, wolności jednostki i narodów.
***
1. Publikacja Sprawy, które toczą się w Polsce, mają znaczenie światowe dostępna jest tutaj.
EN